مالیات بر مصرف چیست؟

در دنیا دو نوع مالیات از جمله ایران وجود دارد که شامل مالیات مستقیم (مالیات بر درآمد) و مالیات غیرمستقیم (مالیات بر مصرف) می شود. مالیات بر مصرف مالیاتی است که از خرید کالا و استفاده از خدمات اخذ می شود. برخلاف مالیات بر درآمد، سود سهام و مالیات بر عایدی سرمایه (که انواعی از مالیات بر درآمد هستند)، مالیات بر مصرف زمانی اخذ می شود که مردم کالاها و خدمات را خریداری یا مصرف می کنند.

از مصادیق مالیات بر مصرف می توان به مالیات غیرمستقیم، مالیات بر ارزش افزوده و عوارض گمرکی اشاره کرد که هر کدام در شرایط متفاوتی پرداخت می شوند. در این مقاله به طور مفصل به مالیات بر مصرف و شرایط آن می پردازیم، پس با ما همراه باشید.

انواع مالیات بر مصرف چیست؟

مالیات بر مصرف انواع مختلفی دارد که قصد داریم در ادامه این مطلب و در این بخش شما عزیزان را با انواع آن بیشتر آشنا کنیم. انواع مالیات بر مصرف به شرح زیر است :

مالیات بر فروش

مالیات بر فروش مالیاتی است که بر خرده فروشی کالاها یا خدمات اعمال می شود. در سرتاسر جهان، مالیات بر فروش منبع درآمد مهمی برای دولت ها است و در برخی کشورها حتی شهرداری ها و استان ها نیز می توانند مالیات های ویژه خود را به نرخ مالیات ملی اضافه کنند. همچنین شایان ذکر است که برخی از ایالت ها اقلام ضروری مانند مواد غذایی را از مالیات فروش معاف می کنند.

مالیات بر ارزش افزوده

مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات است که در هر مرحله از زنجیره تامین کالا یا خدمات اعمال می شود. ارزش افزوده مشمول مالیات تفاوت بین ارزش کالا در زمان تولید و ارزش آن در زمان فروش است. در برخی کشورها مانند آمریکا مالیات بر ارزش افزوده وجود ندارد اما در بیش از 160 کشور از جمله ایران مالیات بر ارزش افزوده وجود دارد و بر روی انواع کالاها اعمال می شود.

مالیات بر کالاهای وارداتی

مالیات بر کالاهای وارداتی یا مالیات واردات مالیاتی است که توسط یک کشور بر کالاها یا خدمات وارد شده از کشور دیگر وضع می شود. معمولاً تعرفه‌ها بر مواد خام در سطح تولیدکننده یا محصولات نهایی در سطح توزیع‌کننده اعمال می‌شود. لطفا توجه داشته باشید که مالیات کالاهای وارداتی با مالیات واردات متفاوت است. مالیات بر واردات نوعی مالیات بر مصرف است که مصرف کنندگان بر روی کالاهای وارداتی پرداخت می کنند.

مالیات غیرمستقیم

مالیات بر برخی کالاها، خدمات و فعالیت ها از طریق مالیات های غیر مستقیم اعمال می شود. محصولات مشمول مالیات غیرمستقیم شامل سیگار، بنزین و غیره است. برخی از مالیات‌های غیرمستقیم به عنوان مالیات بر گناه شناخته می‌شوند، زیرا از محصولاتی که دولت می‌خواهد آن‌ها را ممنوع کند، وضع می‌شود، اما گاهی اوقات این نوع مالیات سوءاستفاده از افزایش مالیات بر مصرف است.

مالیات بر مصرف چطور محاسبه می شود؟

در هر صورت باید بدانید که در ایران قانون کلی و ملی در مورد مالیات بر مصرف وجود ندارد و این مالیات به یکی از اشکال ذکر شده اخذ می شود. بنابراین وقتی از محاسبه مالیات بر مصرف صحبت می کنیم، در مورد مالیات بر ارزش افزوده صحبت می کنیم. اگر مقاله ما با عنوان مالیات بر ارزش افزوده و محاسبه آن را مطالعه کرده باشید، می دانید که روش محاسبه مالیات بر مصرف در ایران به روش فاکتور یا روش کسر غیر مستقیم است.

به عنوان مثال، در مرحله اول، زمانی که شرکتی می خواهد محصولی را بفروشد، علاوه بر هزینه تولید محصول، باید مالیات بر ارزش افزوده را به فروشنده محصول و همچنین به مشتری که می خواهد بفروشد، پرداخت کند. همان خریدار باید به دولت پرداخت کند.

کالاهایی که به آنها مالیات بر مصرف تعلق می گیرد

دولت برای کالاهایی که حساسیت چندانی نسبت به تغییرات قیمت ندارند، مالیات بر مصرف وضع می کند. این کالاها معمولاً شامل کالاهای مصرفی مانند تنباکو، بنزین و کالاهای لوکس می شوند که در دسته کالاهای ضروری قرار نمی گیرند. البته یک نکته هم وجود دارد و آن این است که طبق قانون مالیاتی جدید، کالاهایی که از طلا و جواهرات استفاده می کنند از مالیات معاف هستند، در عوض این مالیات شامل دستمزد، سود و مالیات مربوط به تولید آنها می شود.

از نظر کالاهای اساسی معافیت مالیاتی واقعی بوده و کلیه کالاهای ضروری زندگی مانند لبنیات، فرآورده های گوشتی، مواد اولیه کشاورزی و انواع داروها و واکسن ها از پرداخت مالیات بر مصرف معاف خواهند بود. به صورت دستی برخی از کالاها مانند شکر در سال های اخیر از مالیات معاف شده اند و از دهه 1400 در فهرست کالاهای مشمول مالیات قرار گرفته اند.

مالیات بر فروش چیست؟

مالیات بر فروش مالیاتی است که بر خرید کالاها و خدمات برای مصرف کنندگان و از فروش کالاها و خدمات برای بنگاه ها اخذ می شود. همانطور که قبلا ذکر شد، این نوع مالیات در دسته مالیات بر مصرف قرار می گیرد، زیرا هزینه مالیات بر فروش به طور کلی در زمان فروش به مصرف کنندگان منتقل می شود. همچنین شایان ذکر است که مالیات بر فروش یک مالیات غیرمستقیم است، یعنی مستقیماً توسط دولت پرداخت نمی شود و مالیات مستقیم نیست. در عوض، خرده فروشان از مصرف کنندگان خود مالیات دریافت می کنند و سپس برای انتقال به سازمان دولتی مربوطه.

مالیات بر مصرف و فروش در ایران

به عنوان توضیح، مالیات بر مصرف در ایران به شکلی که در سایر کشورها دیده می شود وجود ندارد و به نوعی با مالیات دیگری مانند مالیات بر ارزش افزوده جایگزین خواهد شد. جالب است بدانید که ایران مالیات بر فروش ندارد و سازمان مالیاتی کشور این دو نوع مالیات را از نظام مالیاتی کشور حذف و با سایر انواع ترکیب کرده است تا پرداخت مالیات را تا حد امکان ساده و یکسان کند.

جمع بندی

در این مطلب از سایت سپیدان حساب ممتاز به بررسی این موضوع بسیار مهم پرداختیم که تفاوت مالیات بر مصرف چیست. تمامی موارد مهم در خصوص مالیات بر مصرف را برای شما عزیزان شرح دادیم. امیدواریم که این مطلب برای شما دوستان گرامی مفید بوده باشید و از این مطلب نهایت استفاده را برده باشید. از اینکه تا انتهای این مطلب همراه ما بودید از شما عزیزان کمال تشکر را داریم. شما عزیزان برای مطالعه مقالات مالیاتی و حسابداری بیشتر می توانید به بخش وبلاگ سایت ما در سپیدان حساب ممتاز مراجعه نمایید.