بخشودگی جرایم مالیاتی و مجازات های جرایم مالیاتی

جرایم مالیاتی چیست و مجازات های جرایم مالیاتی

پولی که طبق قانون توسط مردم یک جامعه به منظور تأمین مخارج عمومی به دولت پرداخت می‌شود «مالیات» نامیده می ­شود.

مالیات انواع گوناگونی دارد که مهمترین آنها مالیات حقوق است.

۱- همه کسانی که به هر شکلی مشغول به کار می باشند و حقوق دریافت می کنند و بیمه تامین اجتماعی برای آنها لحاظ می ­شود، باید بخشی از حقوق دریافتی خود را به عنوان مالیات حقوق به وزارت اقتصاد و دارایی پرداخت نمایند.

اگر تمایل دارید که در مورد مالیات حقوق بیشتر بدانید، نویسندگان سایت سنا در مطلب «مالیات حقوق سال ۹۹» به بررسی این موضوع به ­صورت جامع پرداخته اند.

در ادامه این مطلب جرایم مالیاتی را نام بردیم و برای آشنایی بیشتر پیشنهاد میشود با انواع مالیات ها آشنا  شوید ؛ و همچنین مجازات جرایم مالیاتی را برای شما شرح می‌دهیم.

بخشودگی جرایم و مجازات های جرایم مالیاتی  در این مقاله به شرح زیر است

الف– پرداخت مانده ی  بدهی (طبق برگ قطعی ابلاغ شده تا پایان خرداد ماه ۱۳۹۹) حداکثر تا تاریخ ۳۱ فروردین ۱۴۰۰ برای کلیه  فعالان اقتصادی تا هفتاد و دو درصد  72% می باشد .

ب- پرداخت مانده بدهی (طبق برگ قطعی ابلاغ شده تا تاریخ ۱ تیرماه ۱۳۹۹) حداکثر ظرف مدت یک ماه پس از ابلاغ برگ قطعی تا صد در صد ۱۰۰% می باشد.

تبصره: در صورت پرداخت مانده بدهی قطعی شده پس از مهلت های تعیین شده به شرح بندهای فوق به ارای هر ماه دو درصد ۲% از بخشودگی موضوع این بند کسر میگردد.

تبصره: در اجرای بند “ز” قانون بودجه سال ۱۳۹۸ و بند ”م“ تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۳۹۹ محاسبه میشود و اخذ جریمه دیر کرد بابت آن بخش از مالیات و عوارض قانون مالیات بر ارزش افزوده که به واسطه مطالبات از دستگاه های اجرایی موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده ۲۹ قانون برنامه ششم توسعه توسط کارفرما به پیمانکار پرداخت نشده است ، برای دوره های یاد شده و تا زمان پرداخت مالیات و عوارض توسط دستگاه های یادشده موضوعیت ندارد.

۲- میزان بخشودگی جرائم آن دسته از مودیانی که بدهی خود ( اعم از مالیات و عوارض و جرائم غیرقابل بخشش و جرائمی که با بخشودگی آن موافقت نشده است ) را پرداخت یا تسویه نموده اند .

پرداختی یا تسویه مودی توسط اداره کل امور مالیاتی بابت دوره یا عملکرد مربوطه یا ردیف درآمدی مربوطه منظور نشده است ضمن تاکید بر اصلاح اشتباهات انجام شده و دقت در موارد آتی ، تابع شرایط مقرر در زمان پرداخت مانده بدهی خواهد بود.

۳- مودیان موظفند درخواست بخشودگی جرایم مالیاتی را به اداره کل امور مالیاتی نمایند.

تبصره: محدودیت زمانی در ارائه اعمال بخشودگی وجود ندارد و در هر صورت تابع شرایط بخشودگی تعیین شده در دستورالعملهای حاکم بر زمان پرداخت خواهد بود.

۴- اعمال بخشودگی جرایم مالیاتی برای هر یک از سنوات یا دوره ها در هر منبع با پرداخت بدهی قطعی آن سال یا دوره امکان پذیر میباشد.

۵- در صورتی که مودیان مالیاتی مشمول خسارت تاخیر موضوع ماده ۲۴۲ قانون مالیاتهای مستقیم و تبصره ۶ماده ۱۷ قانون مالیات بر ارزش افزوده می باشند. ابتدا باید مبالغ مذکور بدون درنظر گرفتن دوره / سال/ منبع مربوط از جرائم مالیاتی کسر و سپس نسبت به بخشودگی جرایم مالیاتی اقدام گردد.

۶- مودیانی که مشمول پرداخت مالیات نبوده و یا طبق مقررات مشمول معافیت بودند لاکن مشمول جرائم عدم انجام تکالیف قانونی شده اند ( به استثنای جرائم موضوع بند ۹ این دستورالعمل ) حسب مورد از بخشودگی تا صد در صد جرائم برخوردار خواهند شد.

۷- ملاک تاریخ تعیین قطعیت بدهی برای مودیان در خصوص بدهی ابزاری ، تاریخ سر رسید پرداخت مقرر در قوانین موضوعه میباشد.

۸- شرط برخورداری از بخشودگی جرایم مالیاتی صد در صدی جرائم طبق موضوع ماده ۱۶۹ مکرر قانون مالیات های مستقیم برای عملکرد سالهای ۱۳۹۱ لغایت ۱۳۹۴، پرداخت بدهی مالیاتی عملکرد آن سال فارغ از زمان پرداخت می باشد.

۹- این دستورالعمل  از اعمال ببخشودگی جرایم مالیاتی تسلیم اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات و عوارض ارزش افزوده ظرف مهلت های اعلام شده و به موجب بخشنامه های صادره توسط سازمان نخواهد بود و جرائم تسلیم اظهارنامه و پرداخت مالیات و عوارض در مهلت های اعلام شده مشمول بخشودگی صد در صد خواهد بود.

جرایم مالیاتی چیست؟

یکی از وظایف هر شهروند در هر جای دنیا پرداخت مالیات است. در صورتی که هر شهروندی این کار را به صورت صحیح و در موعد مقرر انجام دهد دارای حقوق شهروندی است.

در غیر این صورت و اگر فردی مالیات پرداخت نکند یا در پرداخت آن تاخیر داشته باشد یا در تسلیم اظهارنامه نیز تاخیر داشته باشد، ازنظر قانون، جرم مالیاتی مرتکب شده و باید مجازات شود.

انواع جرایم مالیاتی

در اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم، هفت مصداق برای جرم مالیاتی تعیین شده است که بر اساس آن، اگر کسی این هفت اقدام را انجام دهد، مجرم مالیاتی محسوب می شود و طبق قانون مجازات خواهد شد.

این هفت اقدام به صورت زیر می باشند:

۱- تنظیم دفاتر، اسناد و مدارک خلاف واقع و استناد به آنها.

۲- اختفای فعالیت اقتصادی و کتمان کسب درآمد حاصل از آن.

۳- ممانعت از دسترسی ماموران مالیاتی به اطلاعات مالیاتی و اقتصادی خود یا اشخاص ثالث در اجرای ماده ۱۸۱ قانون مالیات‌های مستقیم و امتناع از انجام تکالیف قانون مبنی بر ارسال اطلاعات مالی، موضوع مواد ۱۶۹ و ۱۶۹ مکرر به سازمان امور مالیاتی کشور و وارد کردن زیان به دولت با این اقدام.

۴- عدم انجام تکالیف قانونی مربوط به مالیات‌های مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده در رابطه با وصول یا کسر مالیات مودیان دیگر و اتصال آن به سازمان امور مالیاتی در مواد قانونی تعیین شده.

۵- تنظیم معاملات و قراردادهای خود به نام دیگران یا معاملات و قراردادهای مودیان دیگر به نام خود بر خلاف واقعیت.

۶- خودداری از انجام تکالیف قانونی در خصوص تنظیم و تسلیم اظهارنامه مالیاتی حاوی اطلاعات درآمدی و هزینه‌ای طی سه سال متوالی.

۷- استفاده از کارت بازرگانی اشخاص دیگر به منظور فرار مالیاتی.

مجازات های مالیاتی

در تاریخ ۳۱ تیر سال ۱۳۹۴ اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم به تصویب رسید و لازم‌ اجرا شد قانون از آن تاریخ به بعد با جرایم مالیاتی برخورد می‌شود. همچنین در قانون جدید مالیات های مستقیم در موارد ۲۷۴ تا ۲۷۹ ، جرایم مالیاتی به صورت مشخص تعیین می شود و مرتکبان برحسب مورد به مجازات ‏های درجه شش محکوم می شوند .

طبق تعریف قانون، مجازات درجه شش، شامل موارد زیر می‌شود:

۱- حبس بیشتر از شش ماه تا دو سال

۲- جزای نقدی بین۲ تا ۸ میلیون تومان

۳- شلاق از ۳۱ تا ۷۴ ضربه

۴- محرومیت از حقوق اجتماعی بیشتر از شش ماه تا پنج سال

۵- انتشار حکم قطعی در رسانه‌ها

۶- ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال

۷- ممنوعیت از دعوت عمومی جهت افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال

۸- ممنوعیت از صدور بعضی اسناد تجاری توسط اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال

علاوه ­براین طبق ماده ۲۷۶ در صورتی که هرکدام از:

• حسابداران
• حسابرسان و موسسات حسابرس
• ماموران مالیاتی و کارکنان بانک ها
• موسسات مالی و اعتباری

در ارتکاب جرم مالیاتی معاونت کنند یا تخلفات صورت گرفته را گزارش نکنند به حداقل مجازات محکوم می‌شوند .

ضرایب جریمه های مالیاتی

بر اساس قانون، هر کدام از جرایم مالیاتی جریمه های مالیاتی با ضریب خاصی دارند که به شکل زیر می باشند:

ماده ۱۸۹- اگر مدارک،‌ ترازنامه و حساب سود و زیان اشخاص حقوقی یا حقیقی طی سه سال متوالی تأیید شده باشد و مالیات متعلق در سال مالی مختص خود بدون مراجعه به هیات حل اختلاف ، پرداخت شده باشد، برخلاف اعمال جریمه های مالیاتی به میزان ۵ درصد جایزه خوش حسابی تعلق می‌گیرد.

این مقدار، از محل وصولی ​های جاری یا پرداخت سال​ های بعدی است.

ماده ۱۹۰- در صورت پرداخت مالیات قبل از سررسید، به ازای هر ماه مقدار ۱ درصد از کل مالیات تعیین شده جایزه خوش​ حسابی تعلق خواهد گرفت.

ماده ۱۹۱- پرداخت نکردن مالیات در زمان مقرر منجر به جریمه​ای برابر با ۲.۵ درصد به ازای هر ماه خواهد شد . شروع زمان این جریمه، از انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه یا سر رسید پرداخت است.

ماده ۱۹۲- در شرایطی که مودی به دلیل قانون مالیات های مستقیم، ملزم به تسلیم اظهارنامه شود و اقدام به درج اطلاعات غیر واقعی یا کتمان دارایی خود کند، مشمول جریمه غیرقابل بخشش تا ۳۰ درصد مالیات خواهد شد.

این میزان از جریمه های مالیاتی در مورد مشمولانی که موضوع این قانون نیستند ۱۰ درصد است.

ماده ۱۹۳- مودیانی که ملزم به تنظیم و ارائه دفاتر قانونی خود و ارائه ترازنامه و حساب سود​ و زیان هستند اگر تا زمان تعیین شده برای این کار اقدامی نکنند، باید میزان ۲۰ درصد از مالیات کل تعیین شده را به عنوان جریمه متحمل شوند.

همچنین تسلیم نکردن ترازنامه یا حساب سود و زیان منجر به منع از معافیت​ها در آن سال مالی خواهد شد.

ماده ۱۹۴- در صورتی که درآمد خود اظهاری مودی و درآمد مشخص شده قطعی،‌ بیش از ۱۵ درصد اختلاف داشته باشد، علاوه بر تعلق گرفتن جرایم مالیاتی، فرد مورد نظر تا سه سال از هر گونه تسهیلات و بخشودگی​های قانونی منع خواهد شد.

ماده ۱۹۵- جریمه های مالیاتی تخلف آخرین مدیران شرکت یا مؤسسه قبل از انحلال به دلیل تسلیم نکردن اظهارنامه در زمان مقرر، میزان ۲ درصد سرمایه پرداخت شده در زمان انحلال است.

این مقدار در مورد تسلیم اظهارنامه خلاف واقع و نادرست ۱ درصد است.

ماده ۱۹۶- جریمه مدیران تصفیه در صورت پایبند نبودن به مقررات امور مالیاتی، برابر با ۲۰ درصد مالیات تعیین شده است که از مدیر یا مدیران گرفته می​شود.

ماده ۱۹۷- افرادی که مکلف به تسلیم صورت و فهرست هزینه​ ها یا قراردادها و مشخصات افراد دیگر هستند، در صورتی که وظیفه محول شده را انجام ندهند یا اطلاعات نادرست ارائه کنند، در مورد صورت حقوق​های پرداختی معادل ۲ درصد و در مورد هزینه​ ها و قراردادهای پیمانکاری معادل ۱ درصد کل قرارداد متحمل جریمه های مالیاتی خواهند شد.

به علاوه این، افراد خاطی باید به صورت تضامنی با مودی نسبت به جبران زیان​های وارد شده به دولت اقدام کنند.

ماده ۱۹۹- هر فرد حقوقی یا حقیقی که بر اساس قانون مالیات​های مستقیم، مسئول کسر یا اتصال مالیات مودیان دیگر است، در صورت تخلف از انجام وظایف خود، علاوه بر مسئولیت تضامنی با مودی، مشمول جریمه ۱۰ درصدی مالیات پرداخت نشده و ۲.۵ درصدی از مالیات به ازای هر ماه تأخیر خواهد بود.

ماده ۲۰۰- در صورت محول کردن مسئولیت مالیاتی به دفاتر اسناد رسمی و انجام ندادن صحیح یا به‌ موقع از طرف آنها ، علاوه بر مسئولیت تضامنی سردفتر با مودی برای مالیات تعیین شده، مقدار ۲۰ درصد جریمه تعلق خواهد گرفت.

در صورت تکرار، این جریمه های مالیاتی به صورت شدیدتر خواهد بود که مجازات حبس تعزیری درجه شش را به دنبال دارد.

ماده ۲۰۱- اگر مودی با استناد به مدارک ترازنامه یا اظهارنامه‌ای که خلاف واقع تنظیم شده ​اند. سعی در کتمان حقیقت کند، همچنین در سه سال متوالی اقدام به تسلیم اظهارنامه نکند  علاوه بر جریمه‌های قانون مالیات های مستقیم، از معافیت ​ها و بخشودگی​ ها نیز  محروم می​شود.

ماده ۲۰۲- وزارت امور اقتصادی یا سازمان امور مالیاتی اختیار دارد تا  به عنوان جریمه های مالیاتی از خروج از کشور بدهکارانی که بدهی آنان از موارد عنوان شده زیر بیشتر است  جلوگیری کند.

الف – برای اشخاص حقوقی تولیدی دارای پروانه از مراجع قانونی، میزان بدهی ۲۰ درصد سرمایه ثبت شده یا مبلغ ۵ میلیارد ریال باشد.

ب – برای سایر اشخاص حقوقی یا حقیقی تولیدی، میزان بدهی ۱۰ درصد سرمایه ثبت شده یا مبلغ ۲ میلیارد ریال باشد.

ج – سایر افراد حقیقی که در بندهای الف یا ب ذکر نشده ​اند، در صورتی که بدهی آنان از ۱۰۰ میلیون ریال بیشتر باشد.

تبصره: در صورتی که مودی برای فرار از مالیات اقدام به نقل​ و​انتقال اسناد به اسم همسر یا فرزندان کند، سازمان مربوطه می ​تواند به عنوان جریمه های مالیاتی، از طریق مراجع قضایی نسبت به باطل کردن آن اقدام کند.

ماده ۲۱۱- هر گاه مودی پس از اعلام قطعی میزان مالیات و ابلاغ برگ اجرایی، نسبت به پرداخت آن در زمان مقرر اقدام نکند، به اندازه بدهی مالیاتی و جرایم آن به اضافه ۱۰ درصد بدهی، از اموال وی توقیف خواهد شد